รายงาน เจาะลึก Entertainment Complex เสริมเศรษฐกิจใหม่ท่องเที่ยวประเทศไทย นิด้าโพลมองข้ามไม่ได้ศึกษา
รายงาน เจาะลึก Entertainment Complex ในประเทศไทย นิด้าโพลมองข้ามไม่ได้ศึกษา
ชีพธรรม คำวิเศษณ์
ผู้ช่วย สส.สุธรรม แสงประทุม พรรคเพื่อไทย
อาทิตย์ 26 มกราคม 2567
วันนี้ได้อ่าน ข้อความใน X นิด้าโพล ออกโพลเกี่ยวกับกาสิโน มาเพื่อสกัดนโยบายพรรคเพื่อไทย ถือเป็นขาประจำมาอย่างยาวนาน ไม่ว่ากันเพราะเป็นเสรีภาพทางการศึกษา แต่น่าเป็นห่วงเพราะว่า
นำสถาบันการศึกษามาเล่นกับการเมือง ซึ่งจะทำให้ภาพลักษณ์เสียหายไปเรื่อยๆ ที่ผ่านมาก็เสียหายไปมาก
เพราะไปร่วมกับ กปปส.และเครือข่ายรัฐประหาร ล้มล้างการปกครองประชาธิปไตยและทำให้เศรษฐกิจเสียหายไปอย่างมาก วันนี้ไปทำโพลที่ออกมาต้านนโยบายเอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ บอกว่าคนไทยไม่ต้องการกาสิโน คือต้องการผลให้โพล ตีวัวกระทบคลาด ให้ไปถึงนโยบายใหญ่ที่จะนำเงินเข้าประเทศ
ที่กำลังจะสร้างเศรษฐกิจใหม่เสริมกับการท่องเที่ยวของประเทศไทย ผมจึงทำการรายงานวิจัยฉบับนี้มาให้อ่านกันครับเพื่อชี้ให้เห็นว่านิด้าโพล ไม่ได้เห็นด้านดีของนโยบายรัฐบาลพรรคเพื่อไทยที่กำลังจะสร้างให้ประเทศไทย
บทนำ
อุตสาหกรรมบันเทิงถือเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวที่สร้างรายได้มหาศาลให้กับประเทศ ในช่วงที่ผ่านมารัฐบาลได้มีแนวคิดในการพัฒนา Entertainment Complex หรือสถานบันเทิงครบวงจร เพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ สร้างรายได้ให้กับประเทศ และยกระดับภาพลักษณ์ของประเทศไทยในเวทีโลก
รายงานฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนา Entertainment Complex ในประเทศไทย โดยวิเคราะห์ถึงประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบ รวมถึงข้อเสนอแนะเชิงกลยุทธ์ในการพัฒนา Entertainment Complex ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศไทย
Entertainment Complex คืออะไร
Entertainment Complex หรือสถานบันเทิงครบวงจร คือ โครงการขนาดใหญ่ที่รวมเอาสิ่งอำนวยความสะดวกและกิจกรรมบันเทิงหลากหลายรูปแบบไว้ในพื้นที่เดียว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวและกระตุ้นเศรษฐกิจ 1 Entertainment Complex สามารถเป็นสถานที่จัดงานแสดงระดับโลก ดึงดูดนักธุรกิจ และส่งเสริมการท่องเที่ยว 2 โดยทั่วไปแล้ว Entertainment Complex จะประกอบด้วย
ธุรกิจหลัก: โรงแรมระดับ 5 ดาวขึ้นไป, ห้างสรรพสินค้า, ร้านอาหาร, ศูนย์ประชุม, สถานที่จัดแสดงสินค้า, สวนสนุก, สวนน้ำ, สนามกีฬา
ธุรกิจเสริม: กาสิโน, โรงละคร, สถานที่แสดงคอนเสิร์ต, ยอร์ชและครูซซิ่งคลับ, ศูนย์สุขภาพ 3
กาสิโน ถือเป็นส่วนหนึ่งที่อาจจะอยู่ใน Entertainment Complex แต่ไม่ใช่ส่วนประกอบที่จำเป็นต้องมีในทุกแห่ง 4 โดยกาสิโนใน Entertainment Complex อาจมีการให้บริการหลากหลายรูปแบบ เช่น
การเล่นเกมที่ใช้เครื่องกล: เช่น ตู้สล็อตแมชชีน โดยใช้พลังงานไฟฟ้า แสงสว่าง หรือพลังงานอื่นๆ เล่นโดยการสัมผัส กด ดีด ดึง ยิง หรือวิธีอื่นๆ ที่ทำให้เกิดการแพ้ชนะ 5
การเล่นเกมที่ใช้อุปกรณ์: เช่น เกมบนโต๊ะ โดยใช้อุปกรณ์ต่างๆ เพื่อทำให้เกิดการแพ้ชนะ 5
การพนันกีฬา: เช่น การแทงผลการแข่งขันฟุตบอล 5
ขนาดและประเภทของ Entertainment Complex ในต่างประเทศ
ปัจจุบัน Entertainment Complex ได้รับความนิยมในหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง 6 ตัวอย่าง Entertainment Complex ที่ประสบความสำเร็จ ได้แก่
Marina Bay Sands (สิงคโปร์):
มีพื้นที่ 363.4 ไร่
ใช้เงินลงทุน 2.1 แสนล้านบาท (5.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) 1
Genting Malaysia:
ประกอบด้วยห้างสรรพสินค้า, Premium Outlets รวมแบรนด์หรู, ร้านอาหารยอดนิยมจนถึงระดับไฟน์ไดน์นิ่ง
กาสิโน
สวนสนุกระดับเฟิร์สคลาสทั้งในร่มและกลางแจ้ง ขนาด 26 เอเคอร์
โรงแรมระดับ 3-5 ดาว รวมทั้งสิ้น 7 แห่ง รวมกว่า 10,500 ห้อง โดยมีโรงแรม First World Hotel ซึ่งเป็นโรงแรมที่ใหญ่ที่สุดในโลกตั้งอยู่ 7
Galaxy Macau:
มี Galaxy Promenade แหล่งช็อปปิ้งกว่า 100,000 ตารางเมตร มีทั้งแบรนด์ระดับเวิลด์คลาส ดีไซเนอร์บูติก ตลอดจนไฮสตรีทแบรนด์
แหล่งรวมร้านอาหารอร่อยกว่า 120 ร้าน ตั้งแต่ระดับมิชลิน สตาร์ ไปจนถึงร้านอาหารสตรีทฟู้ดระดับตำนาน
Galaxy Arena สถานที่จัดงานในร่ม รองรับผู้ชมได้ถึง 16,000 คน 7
MGM Grand Las Vegas (สหรัฐอเมริกา):
โรงแรมขนาดใหญ่ 5,000 ห้อง
พื้นที่กาสิโนกว่า 171,000 ตารางฟุต
ร้านอาหารของเชฟระดับมิชลินสตาร์และไนต์คลับชื่อดัง
MGM Grand Garden Arena พื้นที่จัดงานและการแสดงต่างๆ 7
มูลค่าการลงทุนและผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของ Entertainment Complex ในต่างประเทศ
จากข้อมูลของ Statista พบว่า ประเทศที่มีรายได้สูงสุดจากกาสิโน ได้แก่ 8
ในปี 2565 สถานบันเทิงครบวงจรในสิงคโปร์ มีสัดส่วน 4% ของ GDP สร้างงาน 2 หมื่นตำแหน่ง และมีรายได้ 4.17 แสนล้านบาท (12,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) หรือ 10% ของรายได้ภาคบริการของประเทศ 1 รายได้ของ Entertainment Complex มาจากหลายทาง เช่น รายได้จากการเล่นเกม, รายได้จากบริการอื่นๆ, ภาษีกาสิโน, ค่าธรรมเนียมใบอนุญาต และค่าธรรมเนียมการเข้าใช้บริการ 9
ผลกระทบต่อการท่องเที่ยวและการจ้างงาน
Entertainment Complex มีศักยภาพในการดึงดูดนักท่องเที่ยว สร้างงาน และกระตุ้นเศรษฐกิจ 10 ตัวอย่างเช่น ในสิงคโปร์ นักท่องเที่ยว 30% เดินทางไปเยี่ยมชม Entertainment Complex 1
รูปแบบการบริหารจัดการและความยั่งยืน
การบริหารจัดการ Entertainment Complex ที่มีประสิทธิภาพ ควรมุ่งเน้น 12
ความหลากหลาย: ผสมผสานความบันเทิงหลากหลายรูปแบบ เพื่อลดการพึ่งพาการพนัน
ความเป็นมืออาชีพ: ยกระดับมาตรฐานการจัดการให้เทียบเท่าระดับสากล
กฎระเบียบ: มีกฎระเบียบที่เข้มงวด โปร่งใส และมีระบบตรวจสอบที่เชื่อถือได้
การมีส่วนร่วม: เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจ
การใช้เทคโนโลยี: นำเทคโนโลยีมาใช้ในการบริหารจัดการ เช่น ระบบรักษาความปลอดภัย, การบริการลูกค้า, และมาตรการป้องกันการพนัน 14
ศักยภาพของประเทศไทยในการพัฒนา Entertainment Complex
ประเทศไทยมีศักยภาพในการพัฒนา Entertainment Complex เนื่องจาก 15
จำนวนนักท่องเที่ยว: ในปี 2567 มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้าประเทศไทย 35.54 ล้านคน 17
โครงสร้างพื้นฐาน: ประเทศไทยมีโครงสร้างพื้นฐานที่ค่อนข้างพร้อมรองรับนักท่องเที่ยว 18
สิ่งอำนวยความสะดวก: มีแหล่งท่องเที่ยวหลากหลาย ทั้งทางธรรมชาติและวัฒนธรรม
อย่างไรก็ตาม ยังมีประเด็นที่ต้องพิจารณาเพิ่มเติม:
กฎหมายและข้อบังคับ: ต้องมีการปรับปรุงกฎหมายให้เอื้อต่อการลงทุนและการบริหารจัดการ 19
ทัศนคติของประชาชน: ต้องสร้างความเข้าใจและการยอมรับจากประชาชน 20 โดยเฉพาะข้อกังวลเกี่ยวกับ 21:
การเพิ่มขึ้นของปัญหาการติดการพนัน
ปัญหาครอบครัว
ความเสี่ยงที่ประเทศไทยจะกลายเป็นศูนย์กลางของอบายมุขและอาชญากรรม
ผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของประเทศ
การพัฒนา Entertainment Complex อาจส่งผลต่อภาพลักษณ์ของประเทศไทยในสายตาชาวต่างชาติ จากการสำรวจพบว่า 46.7% มองว่าจะไม่ส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ 42.6% มองว่าจะทำให้ภาพลักษณ์แย่ลง และ 10.7% มองว่าจะทำให้ภาพลักษณ์ดีขึ้น 22 ดังนั้น รัฐบาลควรพิจารณาถึงผลกระทบในด้านนี้อย่างรอบคอบ และวางแผนการสื่อสารที่เหมาะสม เพื่อสร้างความเข้าใจและภาพลักษณ์ที่ดีให้กับประเทศไทย
ข้อดีและข้อเสียของการสร้าง Entertainment Complex ในประเทศไทย
ข้อดี: 6
กระตุ้นเศรษฐกิจ: ดึงดูดการลงทุนจากทั้งในและต่างประเทศ 9 เพิ่มรายได้จากการท่องเที่ยว
สร้างงาน: สร้างงานทั้งทางตรงและทางอ้อมในภาคบริการ
เพิ่มรายได้ให้รัฐ: จัดเก็บภาษีจากธุรกิจและค่าธรรมเนียมต่างๆ
ลดปัญหาสังคม: ควบคุมธุรกิจการพนันให้อยู่ในระบบ ลดปัญหาบ่อนพนันผิดกฎหมาย
พัฒนาประเทศ: นำรายได้ไปพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน สาธารณูปโภค สาธารณสุข และการศึกษา
ข้อเสีย: 20
ปัญหาสังคม: เสี่ยงต่อปัญหาการติดการพนัน อาชญากรรม และหนี้สินครัวเรือน
ความเหลื่อมล้ำ: รายได้อาจกระจุกตัวในกลุ่มทุน
ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม: การก่อสร้างขนาดใหญ่อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
การฟอกเงิน: อาจเป็นช่องทางในการฟอกเงินของกลุ่มทุนสีเทา
ผลกระทบต่อชุมชน: อาจก่อให้เกิดปัญหามลภาวะทางเสียง การจราจรติดขัด และความต้องการบริการสาธารณะที่เพิ่มขึ้นในพื้นที่โดยรอบ 24
ความเสี่ยงจากการพนันออนไลน์: การพนันออนไลน์อาจทำให้เกิดปัญหาการติดการพนัน หนี้สิน และปัญหาสังคมอื่นๆ 4
การวิเคราะห์ SWOT
บทสรุปและข้อเสนอแนะเชิงกลยุทธ์
จากการศึกษาข้อมูล พบว่า Entertainment Complex มีศักยภาพในการสร้างประโยชน์ทางเศรษฐกิจให้กับประเทศไทย โดยประเทศไทยมีโอกาสที่จะดึงดูดนักท่องเที่ยวในเอเชีย และเพิ่มรายได้จากการท่องเที่ยว 6 อย่างไรก็ตาม รัฐบาลควรพิจารณาถึงผลกระทบเชิงลบ และวางแผนการพัฒนาอย่างรอบคอบ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดและลดความเสี่ยง
ข้อเสนอแนะ:
รูปแบบและขนาด: ควรพัฒนา Entertainment Complex ขนาดใหญ่ ที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน และเน้นกิจกรรมบันเทิงที่หลากหลาย เพื่อลดการพึ่งพาการพนัน 18
สถานที่ตั้งที่เหมาะสม:
ควรเลือกพื้นที่ที่มีศักยภาพในการรองรับนักท่องเที่ยว และมีโครงสร้างพื้นฐานพร้อม
ตัวอย่างสถานที่ที่เหมาะสม เช่น ท่าเรือคลองเตย 25 หรือพื้นที่ EEC 26
ควรมีการศึกษาความเป็นไปได้ และรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนในพื้นที่อย่างรอบคอบ
การออกแบบ: ควรออกแบบให้มีความทันสมัย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และคำนึงถึงวัฒนธรรมไทย 27
แผนการลงทุน: เปิดโอกาสให้เอกชนร่วมลงทุน 27 โดยกำหนดเงื่อนไขการลงทุนที่ชัดเจน โปร่งใส และเป็นธรรม
การบริหารจัดการ: ควรมีหน่วยงานกำกับดูแล 28 ที่มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และตรวจสอบได้
มาตรการลดผลกระทบ: 3
กำหนดอายุขั้นต่ำของผู้เข้าใช้บริการ
จำกัดวงเงินในการเล่น
ให้ความรู้และรณรงค์ป้องกันปัญหาการพนัน
จัดตั้งกองทุนเพื่อช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบ
ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมควบคู่กันไป
ศึกษาแนวทางการควบคุมการพนัน และลดปัญหาสังคมจากประเทศอื่นๆ 12
บทส่งท้าย
การพัฒนา Entertainment Complex ในประเทศไทย ถือเป็นโอกาสสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ Entertainment Complex สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยว สร้างงาน สร้างรายได้ และกระตุ้นเศรษฐกิจ อย่างไรก็ตาม รัฐบาลต้องดำเนินการอย่างรอบคอบ รัดกุม ศึกษาถึงผลกระทบเชิงลบ และวางแผนการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการกำหนดมาตรการป้องกันและลดผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น เพื่อให้ Entertainment Complex เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างความสุข สร้างรายได้ และสร้างความภาคภูมิใจให้กับคนไทยอย่างแท้จริง
ผลงานที่อ้างอิง
1. “Entertainment Complex” กระตุ้น GDP ไทยโตได้แค่ไหน ? หลังผ่านด่านแรกร่างกฎหมาย เทียบกรณีศึกษา ตปท. | Positioningmag | LINE TODAY, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025
https://today.line.me/th/v2/article/eL1z8ZG
2. สส.พท.ย้ำ "Entertainment Complex" โอกาสใหม่เศรษฐกิจไทย - Nation TV, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.nationtv.tv/politic/378954640
3. เพื่อไทยชูธง Entertainment complex ดึงเศรษฐกิจใต้ดินขึ้นบนดิน สร้างราย ..., เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.infoquest.co.th/2024/431625
4. Entertainment Complex คืออะไรกันแน่? เศรษฐกิจไทยได้หรือเสีย?, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.amarintv.com/spotlight/economy/503917
5. ร่าง พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ วาระซ่อนเร้น “กาสิโนถูกกฎหมาย” - Thai PBS, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thaipbs.or.th/news/content/344402
6. ทำความรู้จัก "ENTERTAINMENT COMPLEX " คืออะไร-ทำไมรัฐบาลไทย ..., เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.pptvhd36.com/wealth/economic/240506
7. เปรียบเทียบไฮไลต์ Entertainment Complex ชื่อดังระดับโลก มีเจ้าไหนบ้าง, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/2794052
8. หน้าตา 'กาสิโนถูกกฎหมาย' ในรายงาน กมธ. Entertainment Complex - Voice TV, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://voicetv.co.th/read/5jKXUj4Rf
9. ข้อดี-ข้อเสีย เมื่อไทยอาจมี “กาสิโนถูกกฎหมาย” ภาพฝัน บันเทิงครบวงจร โกยรายได้แสนล้าน ที่ต้องระวัง!, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://today.line.me/th/v2/article/JProB83
10. Entertainment Complex โอกาส หรือ ความเสี่ยง? | Share2Trade, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.share2trade.com/news/38875/entertainment-complex-%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%AA-%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%87
11. 'จุลพันธ์' ชี้ 'Entertainment Complex' ดันจีดีพีเพิ่ม 3% - Nation TV, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.nationtv.tv/economy-business/economy/378954909
12. ถอดบทเรียนกาสิโนโลก "Entertainment Complex" สูตรสำเร็จหรือวิกฤตใหม่? - ฐานเศรษฐกิจ, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thansettakij.com/world/616946
13. เบื้องหลัง เคาะ “ร่าง พ.ร.บ. Entertainment Complex” มีสัดส่วนกาสิโน 10% - ฐานเศรษฐกิจ, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thansettakij.com/business/economy/616857
14. ครม.รับทราบรายงานผลศึกษา 3 ด้านเปิด Entertainment Complex | Thai ..., เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thaipbs.or.th/news/content/338899
15. EC_EI_028_S2 เครื่องชี้ภาวะการท่องเที่ยว, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://app.bot.or.th/BTWS_STAT/statistics/ReportPage.aspx?reportID=875
16. ZoomIn: "Entertainment Complex" แม่เหล็กตัวใหม่ของไทย? : อินโฟเควสท์, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.infoquest.co.th/2024/444392
17. เปิดสถิติปี 2567 ต่างชาติเที่ยวไทย 35.54 ล้านคน ส่อง 10 อันดับเดินทางสูงสุด - กรุงเทพธุรกิจ, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.bangkokbiznews.com/business/business/1160350
18. รู้จัก "สถานบันเทิงครบวงจร" ที่มีกาสิโนถูกกฎหมายรวมอยู่ด้วยในไทย, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.thansettakij.com/business/economy/592035
19. จะดีแค่ไหนถ้าเมืองไทยมี “เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์”? (2) - posttoday, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.posttoday.com/smart-city/712193
20. 'Entertainment Complex' กาสิโนไทย โอกาสหรือความเสี่ยงของคนไทย ..., เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://forbesthailand.com/news/finance-and-investment/entertainment-complex-update-oct-2024
21. ไทยสร้างไทยตั้งคำถาม Entertainment Complex ห่วงผลกระทบสังคม, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://thestandard.co/thai-sang-thai-entertainment-complex-questions/
22. คนไม่อิน! แนะรัฐศึกษา Entertainment Complex ให้รอบคอบ-ห่วงเพิ่มปัญหาสังคม, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.infoquest.co.th/2024/405007
23. สส.ปชน.ชี้ 3 จุดอ่อน Entertainment Complex - สำนักข่าวไทย, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://tna.mcot.net/politics-1476688
24. รัฐบาลเร่งดัน Entertainment Complex เข้าครม. กับผลกระทบเชิงลบ ไม่ควร ..., เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.posttoday.com/politics/707351
25. เปิดแผนผังพัฒนา 'ท่าเรือคลองเตย' จัดโซนรับ Entertainment Complex, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.bangkokbiznews.com/business/economic/1163712
26. ไฟเขียวตั้ง Sports and Entertainment Complex ไตรมาสแรกปี 68 นำร่อง 3 จังหวัด - posttoday, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.posttoday.com/smart-city/714101
27. ผ่านแล้ว!! นายกฯ เผยครม.เห็นชอบหลักการ Entertainment Complex, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://www.infoquest.co.th/news/2025-IR0C0IQE1VQ48C4KA1UG74MLZF2CTV1W
28. นายกฯ แจง Entertainment Complex ไม่ใช่การเปิดบ่อน ... - NBT CONNEXT, เข้าถึงเมื่อ มกราคม 26, 2025 https://thainews.prd.go.th/thainews/news/view/860372/?bid=1
ความคิดเห็น