บทบาทความสำคัญของประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทยต่อการเงินและเศรษฐกิจไทย
ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เป็นสถาบันหลักที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลเสถียรภาพระบบเศรษฐกิจการเงินของประเทศไทย โดยมีหน้าที่หลักในการดำเนินนโยบายการเงิน กำกับดูแลสถาบันการเงิน และระบบการชำระเงิน รวมถึงการออกธนบัตร ประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย เป็นตำแหน่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการกำหนดนโยบายและทิศทางของ ธปท. ซึ่งส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและการเงินของประเทศโดยรวม บทความนี้จะวิเคราะห์ถึงบทบาทความสำคัญของตำแหน่งประธานคณะกรรมการ ธปท. ต่อการเงินและเศรษฐกิจไทย
หน้าที่และความรับผิดชอบของประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย
ประธานคณะกรรมการ ธปท. มีหน้าที่และความรับผิดชอบที่สำคัญหลายประการ ดังนี้ 1:
เป็นประธานในที่ประชุมคณะกรรมการ ธปท. ซึ่งมีอำนาจหน้าที่ในการควบคุมดูแลกิจการและการดำเนินการของ ธปท. โดยทั่วไป
ดูแลให้การดำเนินงานของ ธปท. เป็นไปตามกฎหมาย พระราชบัญญัติธนาคารแห่งประเทศไทย พุทธศักราช 2485 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม
กำกับดูแลการดำเนินงานของผู้ว่าการ ธปท. และรองผู้ว่าการ
ดูแลให้ ธปท. ปฏิบัติตามพันธกิจหลักในการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจการเงินของประเทศ
เป็นผู้แทนของ ธปท. ในการติดต่อประสานงานกับหน่วยงานอื่นๆ ทั้งในและต่างประเทศ
บทบาทของธนาคารแห่งประเทศไทยในการกำหนดนโยบายการเงินและเศรษฐกิจของประเทศไทย
ธนาคารแห่งประเทศไทยมีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายการเงินและเศรษฐกิจของประเทศไทย เพื่อให้เศรษฐกิจเติบโตอย่างยั่งยืนและมีเสถียรภาพ ธปท. มีบทบาทในการบริหารจัดการเงินสำรองระหว่างประเทศเพื่อรักษาเสถียรภาพค่าเงินบาทและสนับสนุนกิจกรรมทางเศรษฐกิจ 3 นอกจากนี้ ธปท. ยังมีเครื่องมือที่สำคัญในการดำเนินนโยบาย ดังนี้ 4:
คณะกรรมการนโยบายการเงิน (กนง.) มีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายการเงินโดยการกำหนดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย ซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่ออัตราดอกเบี้ยในระบบเศรษฐกิจ 5 นอกจากนี้ ธปท. ยังมีบทบาทในการกำกับดูแลสถาบันการเงิน เพื่อให้ระบบสถาบันการเงินมีความมั่นคง 6 รวมถึงการพัฒนาระบบการชำระเงินให้มีประสิทธิภาพ เพื่อสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจและนวัตกรรมทางการเงิน 7 ธปท. ยังมีบทบาทในการกำกับดูแลและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน เพื่อให้ระบบการเงินมีเสถียรภาพและส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงิน 8
ความสำคัญของตำแหน่งประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย
ประธานคณะกรรมการ ธปท. มีบทบาทสำคัญในการกำกับดูแล ธปท. ให้ปฏิบัติหน้าที่ตามพันธกิจ และบรรลุเป้าหมายในการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจการเงินของประเทศ โดยมีภารกิจที่สำคัญ ดังนี้:
กำหนดทิศทางนโยบายของ ธปท.: ประธานคณะกรรมการฯ มีส่วนสำคัญในการกำหนดทิศทางนโยบายของ ธปท. ทั้งในด้านนโยบายการเงิน นโยบายการกำกับดูแลสถาบันการเงิน และนโยบายเศรษฐกิจมหภาค
ควบคุมดูแลการดำเนินงานของ ธปท.: ประธานคณะกรรมการฯ มีหน้าที่ควบคุมดูแลการดำเนินงานของ ธปท. ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเป็นไปตามกฎหมาย
สร้างความเชื่อมั่นให้กับระบบเศรษฐกิจ: ประธานคณะกรรมการฯ ต้องสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชน นักลงทุน และสถาบันการเงินทั้งในและต่างประเทศ ถึงเสถียรภาพและความน่าเชื่อถือของระบบเศรษฐกิจไทย
ประสานงานกับหน่วยงานอื่นๆ: ประธานคณะกรรมการฯ ต้องประสานงานกับหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อให้เกิดความร่วมมือในการดำเนินนโยบายทางเศรษฐกิจ
ประธานคณะกรรมการ ธปท. มีบทบาทสำคัญในการกำกับดูแลการควบรวมและซื้อกิจการของธนาคารพาณิชย์ เพื่อรักษาเสถียรภาพทางการเงินและส่งเสริมการแข่งขันในภาคธนาคาร ซึ่งมีส่วนสำคัญต่อสุขภาพโดยรวมของเศรษฐกิจไทย 9
คุณสมบัติและการคัดเลือกประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย
ประธานกรรมการ ธปท. จะต้องเป็นผู้มีความรู้ความสามารถและประสบการณ์สูงในด้านเศรษฐศาสตร์ การเงิน และการธนาคาร 1 กระบวนการคัดเลือกเริ่มต้นจากการสรรหาผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมโดยคณะกรรมการสรรหา จากนั้นเสนอชื่อให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังพิจารณาคัดเลือก และนำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อขอความเห็นชอบ เมื่อคณะรัฐมนตรีให้ความเห็นชอบแล้ว จึงนำความกราบบังคมทูลเพื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง วาระการดำรงตำแหน่งของประธานกรรมการ ธปท. มีกำหนด 5 ปี
ประวัติของประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทยคนก่อนๆ และผลงานของพวกเขา
ประธานคณะกรรมการ ธปท. ในอดีต ล้วนเป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถ และประสบการณ์สูงในด้านเศรษฐศาสตร์ การเงิน และการธนาคาร ซึ่งได้มีส่วนสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจไทย 1 ตัวอย่างเช่น
นายประสาร ไตรรัตน์วรกุล: เป็นประธานคณะกรรมการ ธปท. ในช่วงปี พ.ศ. 2556 - 2560 มีบทบาทสำคัญในการรักษาเสถียรภาพเศรษฐกิจไทยในช่วงที่เกิดความผันผวนทางเศรษฐกิจโลก
ดร.วิรไท สันติประภพ: เป็นผู้ว่าการ ธปท. ในช่วงปี พ.ศ. 2559 - 2563 มีบทบาทสำคัญในการผลักดันการพัฒนาระบบการชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ และการส่งเสริม Fintech ในประเทศไทย
การเปรียบเทียบบทบาทของประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทยกับตำแหน่งที่คล้ายคลึงกันในประเทศอื่นๆ
ประธานคณะกรรมการ ธปท. มีบทบาทและหน้าที่คล้ายคลึงกับตำแหน่งประธานธนาคารกลาง หรือผู้ว่าการธนาคารกลางในประเทศอื่นๆ เช่น 11
ประธานธนาคารกลางสหรัฐอเมริกา (Federal Reserve): มีหน้าที่กำหนดนโยบายการเงินของสหรัฐฯ เพื่อรักษาเสถียรภาพราคา และการจ้างงาน
ผู้ว่าการธนาคารกลางยุโรป (European Central Bank): มีหน้าที่กำหนดนโยบายการเงินของกลุ่มประเทศยูโรโซน เพื่อรักษาเสถียรภาพราคา
อย่างไรก็ตาม บทบาทและอำนาจหน้าที่ของประธานคณะกรรมการ ธปท. อาจมีความแตกต่างกันไปบ้าง ขึ้นอยู่กับกฎหมายและโครงสร้างของธนาคารกลางในแต่ละประเทศ
ความท้าทายและโอกาสที่ประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทยต้องเผชิญในปัจจุบัน
ในปัจจุบัน ประธานคณะกรรมการ ธปท. ต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการ อาทิ 1:
ความท้าทายด้านเศรษฐกิจโลก:
ความผันผวนของเศรษฐกิจโลก: เศรษฐกิจโลกมีความผันผวนสูงจากปัจจัยต่างๆ เช่น สงครามการค้า ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทย 14
ความท้าทายด้านเศรษฐกิจภายในประเทศ:
ภาวะเงินเฟ้อ: ราคาสินค้าและบริการที่ปรับตัวสูงขึ้น เป็นความท้าทายที่สำคัญที่ ธปท. ต้องดูแล
หนี้ครัวเรือน: หนี้ครัวเรือนที่อยู่ในระดับสูง เป็นความเสี่ยงต่อเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ
ความท้าทายด้านเทคโนโลยี:
การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี: เทคโนโลยีทางการเงิน (Fintech) ที่พัฒนาอย่างรวดเร็ว เป็นทั้งโอกาสและความท้าทายที่ ธปท. ต้องปรับตัว
ในขณะเดียวกัน ประธานคณะกรรมการ ธปท. ยังมีโอกาสในการพัฒนาเศรษฐกิจไทยในหลายด้าน เช่น 13:
โอกาสจากเทคโนโลยี:
การส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล: ธปท. สามารถมีบทบาทในการส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล และการใช้เทคโนโลยีทางการเงิน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
โอกาสจากการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน:
การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางการเงิน: ธปท. สามารถส่งเสริมการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางการเงิน ให้มีความทันสมัย สะดวก และเข้าถึงได้ง่าย เพื่อสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจ
โอกาสจากการพัฒนาอย่างยั่งยืน:
การส่งเสริมการเงินที่ยั่งยืน: ธปท. สามารถมีบทบาทในการส่งเสริมการเงินที่ยั่งยืน เพื่อให้ระบบเศรษฐกิจเติบโตอย่างสมดุล และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ประธานคณะกรรมการ ธปท. มีบทบาทสำคัญในการนำพา ธปท. ให้สามารถรับมือกับความผันผวนทางเศรษฐกิจโลกและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี 16 การตัดสินใจเชิงนโยบายของประธานฯ มีผลกระทบโดยตรงต่อเสถียรภาพทางการเงิน การเติบโตทางเศรษฐกิจ และความยั่งยืนของประเทศในระยะยาว
บทบาทของ ธปท. ในการส่งเสริมความรู้ทางการเงินและการคุ้มครองผู้บริโภค
ธนาคารแห่งประเทศไทยให้ความสำคัญกับการส่งเสริมความรู้ทางการเงินและการคุ้มครองผู้บริโภคในตลาดการเงิน โดยมีการดำเนินโครงการต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์และบริการทางการเงิน รวมถึงการให้ความรู้เกี่ยวกับสิทธิและหน้าที่ของผู้บริโภค เพื่อให้ประชาชนสามารถตัดสินใจทางการเงินได้อย่างรอบรู้ และได้รับความคุ้มครองจากการเอารัดเอาเปรียบ 18
สรุป
ประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการเงินและเศรษฐกิจไทย โดยมีหน้าที่กำกับดูแล ธปท. ในการดำเนินนโยบายต่างๆ เพื่อรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจการเงินของประเทศ ในปัจจุบัน ประธานคณะกรรมการ ธปท. ต้องเผชิญกับความท้าทายและโอกาสใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจโลก ภาวะเงินเฟ้อ หนี้ครัวเรือน และการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี ดังนั้น ประธานคณะกรรมการ ธปท. จึงต้องมีความรู้ความสามารถ มีวิสัยทัศน์ และมีความเป็นผู้นำ เพื่อนำพา ธปท. และเศรษฐกิจไทย ให้ก้าวผ่านความท้าทาย และบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน การตัดสินใจและการดำเนินนโยบายของประธานฯ มีผลกระทบโดยตรงต่อความเป็นอยู่ของประชาชน และอนาคตของประเทศไทยในระยะยาว
Works cited
1. คณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย, accessed December 24, 2024, https://www.bot.or.th/th/about-us/committee/Court-Of-Directors.html
2. บทบาทคณะกรรมการ | ธนาคารกรุงไทย, accessed December 24, 2024, https://krungthai.com/th/about-ktb/board-and-senior/role-of-board-and-senior
3. เกี่ยวกับนโยบายการเงิน - Bank of Thailand, accessed December 24, 2024, https://www.bot.or.th/th/our-roles/monetary-policy/about-monetary-policy.html
4. นโยบายการเงิน - Z com Securities, accessed December 24, 2024, https://th.trade.z.com/content-detail?id=0cf88353-041b-4012-b823-56b4b0b55e14
5. นโยบายการเงิน (Monetary Policy) - Policy Watch - Thai PBS, accessed December 24, 2024, https://policywatch.thaipbs.or.th/policy/government-6
6. 75 ปี ธนาคารแห่งประเทศไทย : เหลียวหลัง แลหน้า บทบาทของธปท.คืออะไร? - ThaiPublica, accessed December 24, 2024, https://thaipublica.org/2018/09/bot-symposium-2018-02/
7. bank of thailand - ศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทย, accessed December 24, 2024, https://services.botlc.or.th/BOTLCPublishFile/BOTLC_Booklet.pdf
8. คู่มือการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของ ธปท., accessed December 24, 2024, https://www.bot.or.th/th/about-us/good-governance/transparency/operationmanual.html
9. ประกาศธนาคารแห่งประเทศไทย - ราชกิจจานุเบกษา, accessed December 24, 2024, https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/E/146/1.PDF
10. มาตรการการควบรวมธุรกิจธนาคารภายใต้กฎหมายกา - Chula Digital Collections, accessed December 24, 2024, https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=7801&context=chulaetd
11. The impact of monetary policy transmission on the Thai economy: ผลกระทบจากการส่งผ่านนโยบายการเงินสู่เศรษฐกิจไทย - SCBEIC, accessed December 24, 2024, https://www.scbeic.com/th/detail/product/8946
12. กิตติรัตน์' ปรากฏสื่อครั้งแรกหลังถูกเสนอชื่อนั่งประธานบอร์ดแบงก์ชาติ ย้ำจุดยืน ลดดอกเบี้ยต้องเร็ว-แรง ป้องกันหายนะ ลั่นจะ "ทำงานให้ดี มีธรรมาภิบาล มุ่งมั่น ซื่อตรง โปร่งใส ใส่ใจอธิบายในสิ่งที่ควรจะต้องทำ" - NBT CONNEXT, accessed December 24, 2024, https://thainews.prd.go.th/thainews/news/view/773896/?bid=1
13. เปิดใจ กิตติรัตน์ หากได้เป็นประธานบอร์ดธปท. จะทำให้ดีและมีธรรมาภิบาล - Amarintv, accessed December 24, 2024, https://www.amarintv.com/spotlight/economy/502730
14. 8 ทศวรรษธนาคารแห่งประเทศไทย พร้อมรับมือความท้าทายภายใต้บริบทใหม่, accessed December 24, 2024, https://www.bot.or.th/th/research-and-publications/articles-and-publications/bot-magazine/Phrasiam-65-4/Governor-s-Talk-65-4-1.html
15. รมว.คลัง ยังอุบ "กิตติรัตน์" ประธานบอร์ด ธปท.คนใหม่ ไม่ห่วงแรงกระเพื่อม ชี้เป็นไปตามขั้นตอนกม., accessed December 24, 2024, https://www.infoquest.co.th/2024/444719
16. เคาะแล้ว "กิตติรัตน์" นั่ง ปธ.บอร์ด ธปท.ไม่สนแรงต้าน | ข่าวภาคค่ำ - YouTube, accessed December 24, 2024, https://www.youtube.com/watch?v=aBq_7wRVlZ0
17. จับตาเลือกประธานบอร์ด ธปท คนใหม่ Thai PBS News - YouTube, accessed December 24, 2024, https://www.youtube.com/watch?v=Yqj1fi3wagc
18. ธนาคารแห งความยั่งยืน, accessed December 24, 2024, https://www.kasikornbank.com/th/sustainable-development/SDAnnualReports/Y2021_SD_TH.pdf
ชีพธรรม คำวิเศษณ์
ผู้ช่วย ส.ส. สุธรรม แสงประทุม พรรคเพื่อไทย
ความคิดเห็น