การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางการเมืองระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย
ชีพธรรม คำวิเศษณ์ ผู้ช่วย ส.ส.สุธรรม แสงประทุม พรรคเพื่อไทย
จันทร์ 23 ธันวาคม 2567
บทนำ
การเมืองไทยหลังการเลือกตั้ง 2566 นำมาซึ่งการจัดตั้งรัฐบาลผสมข้ามขั้ว โดยมีพรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำร่วมกับพรรคภูมิใจไทย ซึ่งแม้ว่าทั้งสองพรรคจะมีประวัติศาสตร์และฐานเสียงที่แตกต่างกัน (เช่น ภาคเหนือและอีสานสำหรับพรรคเพื่อไทย และภาคใต้และอีสานบางส่วนสำหรับพรรคภูมิใจไทย) 1 แต่สถานการณ์ทางการเมืองนำพาให้ทั้งสองพรรคต้องร่วมมือกันเพื่อจัดตั้งรัฐบาล บทความนี้จึงมุ่งวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางการเมืองระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย โดยศึกษาจากนโยบายของแต่ละพรรค ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ ท่าทีต่อประเด็นทางการเมืองต่างๆ รวมถึงบุคคลสำคัญในแต่ละพรรค เพื่อทำความเข้าใจพลวัตและความท้าทายในการร่วมมือกันทางการเมืองของทั้งสองพรรค
นโยบายพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย
นโยบายพรรคเพื่อไทย
พรรคเพื่อไทยนำเสนอนโยบายภายใต้แนวคิด "คิดใหญ่ ทำเป็น เพื่อไทยทุกคน" มุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง โดยมีนโยบายสำคัญ ดังนี้ 2
ด้านเศรษฐกิจ:
ค่าแรงขั้นต่ำ 600 บาทต่อวัน ภายในปี พ.ศ. 2570
เงินเดือนคนจบปริญญาตรีเริ่มต้นที่ 25,000 บาทต่อเดือน ภายในปี พ.ศ. 2570
ทุกครอบครัวมีรายได้ไม่น้อยกว่า 20,000 บาท / เดือน
กระเป๋าเงินดิจิทัล 10,000 บาท ให้ทุกคนใช้จ่ายใกล้บ้านในรัศมี 4 กิโลเมตร
เปิดตารางผ่อน "บ้านเพื่อคนไทย" 3 ทำเล 100,000 หลัง เปิดจอง ม.ค. 2568 3
ยกเลิก 30 บาทรักษาทุกโรค เปลี่ยนเป็น "สุขภาพดีทั่วหน้า"
รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย
กองทุนหมู่บ้านละ 2 ล้านบาท
แก้หนี้นอกระบบ แก้หนี้ กยศ.
ด้านสังคม:
ปฏิรูปการศึกษา
สร้างโอกาสและความเท่าเทียมทางสังคม
แก้ปัญหายาเสพติด
เพิ่มสิทธิ LGBTQ+
ยกเลิกการเกณฑ์ทหาร
ด้านการเมือง:
แก้ไขรัฐธรรมนูญ
ส่งเสริมประชาธิปไตย
กระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น
นโยบายพรรคภูมิใจไทย
พรรคภูมิใจไทยชูสโลแกน "พูดแล้วทำ" เน้นนโยบายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน โดยเฉพาะในภาคเกษตรกรรมและการคมนาคม มีนโยบายสำคัญ ดังนี้
ด้านเศรษฐกิจ:
พักหนี้ 3 ปี หยุดต้น ปลอดดอกเบี้ย คนละไม่เกิน 1 ล้านบาท 4
นโยบายเกษตรร่ำรวย รู้ราคาก่อนปลูก รับเงินก่อนขาย เสียหายมีประกัน 5
ฟรีหลังคาโซล่าเซลล์ ลดค่าไฟฟ้า 5
มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า ผ่อนเดือนละ 100 บาท 60 งวด 5
ด้านสังคม:
ฟรีกองทุนประกันชีวิต 60 ปีขึ้นไป ตายได้ 100,000 บาท 5
รักษาฟรี เครื่องฉายรังสีมะเร็งทุกจังหวัด ฟอกไตฟรีทุกอำเภอ 5
ฟรีน้ำดื่มสะอาด ติดตั้งเครื่องกรองน้ำทุกหมู่บ้าน 5
เพิ่มค่าตอบแทน อสม. เป็นเดือนละ 2,000 บาท 4
ด้านคมนาคม:
รถไฟฟ้ารางเบา 4
Landbridge ชุมพร-ระนอง เชื่อมโยงอ่าวไทย-อันดามัน 4
รถเมล์ไฟฟ้า ลด PM 2.5 4
ด้านอื่นๆ:
จัดระเบียบสังคม บำบัดทุกข์ บำรุงสุข ให้ประชาชนดำเนินชีวิตด้วยความปลอดภัย 6
กระจายอำนาจการเงินการคลังสู่ท้องถิ่น 6
จัดการศึกษาเท่าเทียม ทุกระดับชั้น 6
ขยายพื้นที่ และพัฒนาระบบประปา และน้ำดื่มสะอาด 6
ส่งเสริมการวิจัย พัฒนา ผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย รวมถึงกัญชา เพื่อการแพทย์ 6
ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย
ความสัมพันธ์ระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย มีทั้งช่วงเวลาที่ร่วมมือกันและช่วงเวลาที่เป็นคู่แข่งทางการเมือง
ปี 2551: หลังการยุบพรรคพลังประชาชน กลุ่มเพื่อนเนวินได้แยกตัวออกมาจัดตั้งพรรคภูมิใจไทย และสนับสนุนพรรคประชาธิปัตย์จัดตั้งรัฐบาล 7
การเลือกตั้ง 2554: พรรคเพื่อไทยชนะการเลือกตั้ง ได้เป็นรัฐบาล ส่วนพรรคภูมิใจไทยเป็นพรรคร่วมฝ่ายค้าน 8
การเลือกตั้ง 2562: พรรคภูมิใจไทยร่วมรัฐบาลกับพรรคพลังประชารัฐ ขณะที่พรรคเพื่อไทยเป็นฝ่ายค้าน 9 จากการวิเคราะห์ข้อมูลการเลือกตั้งปี 2562 พบว่า พรรคเพื่อไทยมีสัดส่วน ส.ส. หน้าเก่าสูงถึง 51% ขณะที่พรรคภูมิใจไทยมีเพียง 10% สะท้อนให้เห็นถึงฐานเสียงที่มั่นคงของพรรคเพื่อไทย 11 นอกจากนี้ การเลือกตั้งครั้งนี้ยังมี ส.ส. ที่ย้ายพรรค หรือ "ส.ส. พลังดูด" จำนวนมาก โดยพรรคพลังประชารัฐมี ส.ส. หน้าเก่าจากพรรคเพื่อไทยมากถึง 64% 11
การเลือกตั้ง 2566: พรรคเพื่อไทยจับมือกับพรรคภูมิใจไทย จัดตั้งรัฐบาลผสมข้ามขั้ว 12
การร่วมรัฐบาลในปี 2566 ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในความสัมพันธ์ของทั้งสองพรรค แม้ว่าจะมีความเห็นต่างกันในบางประเด็น 13 แต่ทั้งสองพรรคต่างแสดงความพยายามในการประสานประโยชน์เพื่อบริหารประเทศ 13 โดยในการหารือระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย พบว่าทั้งสองพรรคมีความเห็นตรงกันว่าไม่สามารถร่วมงานกับพรรคก้าวไกลได้ เนื่องจากมีความแตกต่างกันในวิธีการทำงาน 13
ท่าทีต่อประเด็นทางการเมือง
พรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย มีจุดยืนที่แตกต่างกันในประเด็นทางการเมืองสำคัญหลายประเด็น เช่น
การแก้ไขรัฐธรรมนูญ: พรรคเพื่อไทยมีจุดยืนชัดเจนในการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 14 โดยมุ่งเน้นการแก้ไขเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตยและกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ขณะที่พรรคภูมิใจไทยแม้จะเห็นด้วยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญในภาพรวม แต่ไม่เห็นด้วยกับการแก้ไขมาตรา 112 และมาตรฐานทางจริยธรรม 16
มาตรา 112: พรรคเพื่อไทยแสดงท่าทีสนับสนุนการแก้ไขมาตรา 112 17 ขณะที่พรรคภูมิใจไทยไม่เห็นด้วย 16
พระราชบัญญัติประชามติ: พรรคภูมิใจไทยโหวตสวนมติพรรคร่วมรัฐบาลในการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการออกเสียงประชามติ 18 ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความแตกต่างทางความคิดระหว่างพรรคภูมิใจไทยและพรรคเพื่อไทย
นโยบายเศรษฐกิจ: พรรคเพื่อไทยเน้นนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจ 2 ขณะที่พรรคภูมิใจไทยเน้นนโยบายลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้ให้ประชาชน 4
ความเห็นต่างเหล่านี้อาจเป็นความท้าทายในการทำงานร่วมกันของทั้งสองพรรคในอนาคต 18 โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพิจารณาจากท่าทีที่แข็งกร้าวของนายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ต่อพรรคร่วมรัฐบาล 20
บุคคลสำคัญในพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย
บุคคลสำคัญในพรรคเพื่อไทย
แพทองธาร ชินวัตร: หัวหน้าพรรค 21 ซึ่งการแต่งตั้งแพทองธารเป็นหัวหน้าพรรค สะท้อนถึงกลยุทธ์ในการดึงดูดคะแนนเสียงจากคนรุ่นใหม่ 14
ชูศักดิ์ ศิรินิล: รองหัวหน้าพรรค 22
จุลพันธ์ อมรวิวัฒน์: รองหัวหน้าพรรค 22
ภูมิธรรม เวชยชัย: แกนนำคนสำคัญของพรรค 23
เศรษฐา ทวีสิน: นายกรัฐมนตรี 24
ประเสริฐ จันทรรวงทอง: เลขาธิการพรรค 25
ชลน่าน ศรีแก้ว: อดีตหัวหน้าพรรค 26
สมพงษ์ อมรวิวัฒน์: อดีตหัวหน้าพรรค 26
บุคคลสำคัญในพรรคภูมิใจไทย
อนุทิน ชาญวีรกูล: หัวหน้าพรรค 27
เนวิน ชิดชอบ: ผู้ก่อตั้งพรรคและผู้มีบทบาทสำคัญ 28
ศักดิ์สยาม ชิดชอบ: อดีตเลขาธิการพรรค 28
ไชยชนก ชิดชอบ: เลขาธิการพรรค 29
บทสรุป
ความสัมพันธ์ระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทยเป็นพลวัตทางการเมืองที่น่าสนใจ แม้ว่าทั้งสองพรรคจะมีจุดยืนที่แตกต่างกันในหลายประเด็น แต่ความจำเป็นในการร่วมมือกันเพื่อจัดตั้งรัฐบาลทำให้ทั้งสองพรรคต้องแสวงหาจุดร่วม สงวนจุดต่าง เพื่อประคับประคองเสถียรภาพทางการเมือง 13
จากการศึกษาพบว่า ทั้งสองพรรคมีลักษณะการดำเนินงานทางการเมืองที่คล้ายคลึงกัน คือ การเข้าหาบ้านใหญ่เพื่อสร้างฐานเสียง โดยเฉพาะในพื้นที่ต่างจังหวัด 30 ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมทางการเมืองแบบอุปถัมภ์ที่ยังคงมีอิทธิพลในสังคมไทย 31
อย่างไรก็ตาม ความเห็นต่างในประเด็นสำคัญต่างๆ เช่น การแก้ไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 112 และนโยบายเศรษฐกิจ อาจเป็นความท้าทายต่อเสถียรภาพของรัฐบาลในอนาคต 18 ความขัดแย้งระหว่างพรรคร่วมรัฐบาลอาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการบริหารประเทศ และอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งใหม่ 32 การติดตามความเคลื่อนไหวและท่าทีของทั้งสองพรรคในประเด็นต่างๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญในการทำความเข้าใจทิศทางการเมืองไทย
ตารางสรุปนโยบายพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย
ผลงานที่อ้างอิง
1. การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดเลย - สถาบันพระปกเกล้า, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://kpi.ac.th/knowledge/book/data/1097?page=13
2. นโยบายด้านเศรษฐกิจ - พรรคเพื่อไทย, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://ptp.or.th/%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88
3. ส่องนโยบาย 25 ข้อ พรรคเพื่อไทย - the standard, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://thestandard.co/25-policies-pheu-thai-party/
4. นโยบาย - พรรคภูมิใจไทย : พูดแล้วทำ, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://bhumjaithai.com/policy
5. พรรคภูมิใจไทย นโยบาย เลือกตั้ง 2566 ข้อมูลพรรครายชื่อผู้สมัคร ส.ส. เขต บัญชีรายชื่อทั้งหมด เลือกตั้ง 66 - Vote62, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.vote62.com/party/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2
6. ภูมิใจไทย จ่อเสนอ 6 นโยบายหลัก ให้แก่ เพื่อไทย, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://bhumjaithai.com/news/99814
7. พรรคภูมิใจไทย - the standard, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://thestandard.co/thailandelection2019party/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/
8. มรสุมพรรครัฐบาล "เพื่อไทย-ภูมิใจไทย" มิตรในความขัดแย้ง, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://program.thaipbs.or.th/watch/SWqhpY
9. เลือกตั้ง 2562 : ภูมิใจไทยประกาศจับขั้วตั้งรัฐบาลกับ พปชร. - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/thailand-48421196
10. ผลการเลือกตั้ง 2562 : เพื่อไทยนำตั้งรัฐบาลผสม 255 เสียง ด้าน คสช. เตือนอย่าชี้นำให้แตกแยก - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/thailand-47707485
11. เลือกตั้ง 2562: เปิดหน้า "สภาเก่าในขวดใหม่?" - ThaiPublica, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://thaipublica.org/2019/05/thailand-election-2562-81/
12. ภูมิใจไทยถอนฟ้อง เศรษฐา ทวีสิน ประเดิมตั้งรัฐบาล "ขั้วใหม่" 212 เสียงร่วมกับเพื่อไทย - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/articles/c3g8yjep4l1o
13. “เป็นไปไม่ได้ 312+71” ข้อสรุปเพื่อไทย-ภูมิใจไทยหลังหารือแนวทางร่วมรัฐบาล, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://thestandard.co/conclusion-for-bhumjaithai-pheu-thai-discussion/
14. “เพื่อไทย - ก้าวไกล” ท่าทีใหม่ ครองใจใคร? | The Active, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://theactive.thaipbs.or.th/read/pheu-thai-party-vs-move-forward-party
15. บทวิเคราะห์ : ศึกใหญ่ของพรรคเพื่อไทยและฝ่ายค้าน | Thai PBS News ข่าว ..., เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipbs.or.th/news/content/317352
16. "อนุทิน" ยัน ท่าทีภูมิใจไทย ไม่เอาด้วยแก้มาตรฐานจริยธรรม ถามกลับ หากไม่อยากถูกตรวจสอบอย่าเล่นการเมือง - สว ท.ตราด, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://radiotrat.prd.go.th/th/content/category/detail/id/615/iid/326803
17. เปิดใจ สส.เพื่อไทย อดีตคนเสื้อแดง จากวาทะ "ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง" สู่วัน "ปิดประตูตาย" นิรโทษ ม.112, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/articles/c748knxzgz8o
18. 'ประเสริฐ' ขึงขังต้องเคลียร์ภูมิใจไทยโหวตประชามติแต่ไม่รู้ต้องถึงมือ 'ทักษิณ-อิ๊งค์' หรือไม่, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipost.net/politics-news/710564/
19. เหนือกว่าซัดพรรคร่วม “อีแอบ” เพื่อไทยเตรียมดิสเครดิตผลงาน | Thai PBS News ข่าวไทยพีบีเอส, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipbs.or.th/news/content/347266
20. สัญญาณชัด! 'เทพไท' ฟันฉับความขัดแย้งในรัฐบาล เกิดขึ้นไม่ช้าก็เร็วแน่นอน - Thaipost.net, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipost.net/x-cite-news/712452/
21. รู้จัก 23 กรรมการบริหารพรรคเพื่อไทย ยุค “แพทองธาร” | ประชาชาติธุรกิจ | LINE TODAY, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://today.line.me/th/v2/article/RBYRxnq
22. รายชื่อคณะกรรมการบริหารพรรคเพื่อไทย - กรมประชาสัมพันธ์, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/227587
23. มรดกการเมือง "ชินวัตร" ตลอด 23 ปี การเมืองไทย | Thai PBS News ข่าวไทยพีบีเอส, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipbs.or.th/news/content/345081
24. 10 เดือน รัฐบาลเพื่อไทย ผลงานมีอะไรบ้าง - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/articles/cw94gjzn99zo
25. พรรคเพื่อไทย : ปรับโครงสร้าง ดึงเลือดใหม่นั่ง กก.บห. สมพงษ์ นั่งหัวหน้าต่อ สุดารัตน์ ยังอยู่ - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/thailand-54327582
26. พรรคเพื่อไทย เมื่อหัวหน้าใหม่ชื่อชลน่าน ศรีแก้ว และลูกสาวทักษิณ ชินวัตร เป็นที่ปรึกษา - BBC, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.bbc.com/thai/thailand-59075381
27. เลือกตั้ง 2566 : "พรรคภูมิใจไทย" เปิด 16 นโยบาย “สุขภาพ-ท่องเที่ยว” : PPTVHD36, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87/193183
28. พรรคภูมิใจไทย - วิกิพีเดีย, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2
29. "ภูมิใจไทย" เปลี่ยน กก.บห.พรรคชุดใหม่ ชู "เจนฯใหม่ บ้านใหญ่" นำพรรค - Thai PBS, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.thaipbs.or.th/news/content/338376
30. เพื่อไทย-ภูมิใจไทย-ประชาชน หวังพิชิตท้องถิ่น ปูทางเลือกตั้ง 70 ..., เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.youtube.com/watch?v=liTLtz9dETo
31. รวมผลเลือกตั้ง66 พลิกโผ ปิดตำนานบ้านใหญ่-ตระกูลการเมือง - iLaw, เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://www.ilaw.or.th/articles/5987
32. ความเสียหายจาก 'ท่าทีประนีประนอมกับพรรคเพื่อไทย ของกลุ่มพลังทางสังคม', เข้าถึงเมื่อ ธันวาคม 23, 2024 https://greennews.agency/?p=35597
ความคิดเห็น